Ten artykuł przeczytasz w 5 minut.
Praca na wysokości należy do najbardziej niebezpiecznych rodzajów prac. Naraża pracowników na wysokie ryzyko utraty zdrowia lub życia wskutek upadku lub innych zdarzeń. Statystycznie wypadki związane z pracami wysokościowymi stanowią największą część wszystkich wypadków przy pracy. Dlatego warto dokładnie przygotować się do organizacji pracy na wysokości, od stworzenia procedur po zapewnienie odpowiednich środków ochrony. Najważniejsze informacje zebraliśmy w niniejszych artykule. Zapraszamy do lektury.
Definicja pracy na wysokości
Kiedy możemy mówić o pracy na wysokości? Jest to praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do takich prac można zaliczyć np. prace na rusztowaniach, konstrukcjach budowlanych, stropach, kominach itp.
Pracą na wysokości nie jest natomiast:
– praca powyżej 1 m od powierzchni posadzki, jeśli jest to miejsce osłonięte ze wszystkich stron pełnymi ścianami albo oszklonymi ścianami na wysokość 1,5 metra i wyżej;
– praca powyżej 1 m od powierzchni posadzki, jeśli jest to miejsce wyposażone w stabilne konstrukcje albo urządzenia, które są w stanie skutecznie ochronić pracownika przed wypadnięciem.
Zatem o pracy na wysokości możemy mówić wtedy, gdy pracownik wykonuje pracę na powierzchni znajdującej się powyżej 1 metra nad posadzką, a miejsce to nie jest osłonięte czy zabezpieczone stałymi konstrukcjami zapobiegającymi wypadnięciu.
Kto może wykonywać pracę na wysokości?
Wymogi dotyczące pracowników podejmujących pracę na wysokości powinny być uregulowane wewnętrznymi przepisami firmy, jednak bezwzględnie muszą to być osoby, które:
– ukończyły 18 lat,
– mają zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na wysokości,
– posiadają ważne szkolenie BHP,
– zostali zapoznani z oceną ryzyka zawodowego podczas prac na wysokości,
– zostali zapoznani z wewnątrzzakładowymi instrukcjami i/lub procedurami podczas prac na wysokości,
– są wyposażeni w niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz zostali przeszkoleni w zakresie ich prawidłowego stosowania.
Praca na wysokości – o czym musi pamiętać pracodawca?
W firmie, w której wykonywane są prace na wysokości, powinny zostać stworzone wewnętrzne regulacje i procedury bezpieczeństwa. Ponadto, wszyscy pracownicy wykonujący prace na wysokości muszą zostać odpowiednio przeszkoleni. Zakres takiego szkolenia powinien obejmować przede wszystkim obsługę stosowanych w firmie środków ochronnych i systemów powstrzymywania spadania.
Pracodawca jest również zobowiązany do wyznaczenia osoby pełniącej nadzór nad pracami na wysokości. Nadzór ten powinien odbywać się w sposób ciągły, a osoba odpowiedzialna ma za zadanie monitorowanie przebiegu prac oraz każdorazowe sprawdzanie prawidłowości działania sprzętu przed rozpoczęciem i w trakcie wykonywania prac.
W ramach procedur należy także opracować plan ratunkowy w razie wystąpienia wypadku. Niejednokrotnie zdarza się, że wiszący poszkodowany jest bezradny i nie ma możliwości oswobodzenia się bez pomocy osób trzecich. Dlatego konieczny jest plan sprawnego dotarcia do poszkodowanego i bezpiecznego sprowadzenia go na ziemię.
Istotne jest również odpowiednie oznakowane i zabezpieczenie terenu prac. Obszar prac wysokościowych powinien być wygrodzony i oznaczony, między innymi po to, aby chronić tych pracowników znajdujących się na dole, czy też osoby postronne, które mogą znaleźć się w pobliżu – przed ewentualnymi obiektami mogącymi spaść z wysokości.
Oczywiście najważniejszym obowiązkiem pracodawcy wobec podwładnych wykonujących prace wysokościowe jest zapewnienie odpowiednich środków ochrony, zarówno zbiorowej, jak i osobistej, a także regularny serwis sprzętu.
Środki ochrony przy pracach wysokościowych
Przepisy zobowiązują pracodawcę do zapewnienia pracownikom pracującym na wysokości właściwych środków chroniących przed upadkiem. W pierwszej kolejności stosuje się środki ochrony zbiorowej, takie jak balustrady, siatki ochronne, siatki bezpieczeństwa czy rusztowania ochronne. Jeśli ich zastosowanie nie jest możliwe albo nie są one wystarczające, należy zapewnić środki ochrony indywidualnej.
Do środków ochrony indywidualnej należą: hełm oraz środki ochrony przed upadkiem z wysokości. Hełmy ochronne muszą być stosowane między innymi podczas: prac budowlanych (zwłaszcza na rusztowaniach i w ich sąsiedztwie), przy wznoszeniu i demontażu szalowania, przy rozbiórkach obiektów budowlanych, przy pracach montażowych i instalacyjnych, a także pracach na mostach, masztach, konstrukcjach stalowych, wieżach itp.
Środki ochrony przed upadkiem z wysokości stosuje się podczas: montażu elementów prefabrykowanych, prac na masztach i słupach, prac w kabinach wysokich dźwigów i wysoko położonych kabinach urządzeń magazynowych, prac na wieżach wiertniczych, a także w szybach i kanałach ściekowych. Na środki ochrony przed upadkiem w wysokości składają się: punkty kotwiczące, uprzęże (szelki bezpieczeństwa), oraz zespoły łącząco-amortyzujące. Punkt kotwiczący to kluczowy element, pozwalający na bezpieczne przyłączenie zespołu łączącego-amortyzującego do elementu konstrukcji stałej. Zadaniem szelek bezpieczeństwa jest pionizacja ciała człowieka w trakcie spadania oraz bezpieczne rozłożenie sił towarzyszących powstrzymaniu upadku z wysokości. Powinny ponadto umożliwiać bezpieczne oczekiwanie poszkodowanego, aż do udzielenia pomocy przez zespół ratowniczy. Zespół łącząco-amortyzujący łączy punkt zaczepowy w szelkach bezpieczeństwa z punktem kotwiczącym. Ma na celu ograniczanie zasięgu pracy i nie dopuszczenia do upadku, a w przypadku jego wystąpienia, zatrzymanie spadania oraz złagodzenie siły powstającą w czasie wyhamowywania. W zasadzie można powiedzieć, że zadaniem takich systemów jest nie tyle zapobieganie upadkowi, co bezpieczne zatrzymanie spadającego człowieka oraz złagodzenie niebezpiecznych następstw nagłej utraty prędkości.
Zainteresował Cię ten artykuł? Potrzebujesz pomocy w opracowaniu przepisów bezpieczeństwa, zorganizowaniu szkoleń dla pracowników czy zakupie odpowiedniego sprzętu? Zapraszamy do współpracy – skontaktuj się z nami.